Kalem
New member
53 2 C Maddesi Ne Demek?
Türk hukuk sisteminde bazı maddeler, özellikle kamu görevlilerini ilgilendiren düzenlemeleri içermesi açısından oldukça dikkat çekicidir. Bu maddelerden biri de 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 53. maddesinin 2. fıkrası C bendidir. Sıklıkla “53 2 C maddesi” olarak anılan bu hüküm, engelli bireylerin kamu kurum ve kuruluşlarında istihdamına ilişkin özel düzenlemeleri içermektedir. Sosyal devlet ilkesi çerçevesinde şekillenen bu düzenleme, yalnızca bir hukuki metin olmanın ötesinde, toplumsal eşitliğin sağlanması ve dezavantajlı grupların kamuda yer bulması açısından kritik bir rol oynamaktadır.
53 2 C Maddesi Nedir?
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 53. maddesi, engelli bireylerin kamu sektöründe istihdamını düzenler. Maddenin 2. fıkrasının C bendi ise doğrudan atama hakkını tanımlar. Bu hükme göre;
[C] "Kuraya tabi olarak atanacak engelliler ile sınava tabi olarak atanacak engellilerden öğrenim durumları itibarıyla atanabilecekleri kadrolar için yeterli sayıda kontenjan ayrılır."[/C]
Bu hükümdeki temel amaç, engelli bireylerin devlet kadrolarında belirli oranlarda istihdam edilmesini sağlamaktır. Burada geçen "kuraya tabi" ve "sınava tabi" ayrımı, ilköğretim mezunu engelliler için kura sistemi; ortaöğretim, ön lisans ve lisans mezunları içinse merkezi sınav sistemi olan EKPSS (Engelli Kamu Personeli Seçme Sınavı) üzerinden atamaları ifade eder.
53 2 C Maddesi Kapsamında Kimler Yararlanabilir?
Bu düzenlemeden yararlanabilecek bireyler belirli koşulları taşımalıdır:
- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,
- En az %40 ve üzeri engel oranına sahip olmak,
- Sağlık Kurulu raporuyla bu engel oranını belgelemek,
- Öğrenim durumuna göre EKPSS’ye katılmak ya da kura başvurusu yapmak.
Bu kriterleri taşıyan bireyler, kamuya ait kurum ve kuruluşlarda kontenjan açıldığı sürece atama hakkına sahiptir.
53 2 C Maddesinin Amaç ve Önemi
Bu maddenin temel amacı, sosyal adaleti sağlamak ve engelli bireylerin toplumsal yaşamda daha aktif bir şekilde yer almasını temin etmektir. Engelli bireylerin istihdamı, yalnızca bireysel refahlarını artırmakla kalmaz, aynı zamanda toplumun üretken birer parçası olmalarını sağlar.
Bu maddenin hukukî zeminindeki en güçlü dayanaklardan biri, Anayasa’nın 10. ve 50. maddeleridir. Anayasa'nın 10. maddesi, herkesin kanun önünde eşit olduğunu ve devletin, engellilerin haklarını koruyucu tedbirleri alacağını belirtir. 50. madde ise çalışma hakkını güvence altına alır ve engelliler için özel çalışma şartlarının oluşturulmasına imkân tanır.
53 2 C Maddesi Uygulamada Nasıl İşler?
Engelli bireyler EKPSS’ye girdikten sonra puanlarına göre tercih yaparlar. Atamalar ise bu tercihler ve mevcut kontenjanlar doğrultusunda gerçekleştirilir. Atamalarda, kurumların engelli personel çalıştırma yükümlülüğü göz önünde bulundurulur. Kamu kurumları, istihdam ettikleri personel sayısının en az %3'ü oranında engelli personel çalıştırmak zorundadır.
Kuraya tabi olanlar için ise ÖSYM tarafından belirlenen tarihlerde noter huzurunda kura çekimi yapılır. Bu sistem, özellikle yazılı sınava katılamayacak durumda olan bireyler için adil bir atama yöntemidir.
Benzer Sorular ve Cevaplar
53 2 C maddesi kimleri kapsar?
Bu madde, en az %40 engelli raporu olan ve kamu kurumlarında çalışmak isteyen bireyleri kapsar. İlköğretim mezunları kura sisteminden; diğerleri ise EKPSS ile değerlendirilir.
EKPSS puanı kaç yıl geçerlidir?
EKPSS puanı genellikle sınav tarihinden itibaren 4 yıl geçerlidir. Ancak bu süre boyunca adaylar, ilan edilen atamalara başvuru yapabilir.
Engelli memur alımında yaş sınırı var mı?
657 sayılı Kanun kapsamında genel yaş sınırı 18-65 arasındadır. Ancak bazı kadrolar özel yaş sınırı koyabilir.
Kura sistemi nedir?
Kura sistemi, özellikle ilköğretim mezunu engelli bireylerin kamuya atamalarında kullanılır. Noter huzurunda çekilen kurayla atamalar gerçekleştirilir.
Kamu kurumları engelli kontenjanı açmak zorunda mı?
Evet. 4857 sayılı İş Kanunu ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na göre kamu kurumları çalışanlarının en az %3’ü oranında engelli personel istihdam etmek zorundadır.
Engelli memur nasıl atanır?
Öncelikle EKPSS’ye girilir. Sonrasında ÖSYM tarafından ilan edilen tercih kılavuzunda yer alan kadrolar arasından seçim yapılır. Kuraya tabi olanlar ise noter huzurunda kura çekimiyle belirlenir.
53 2 C maddesi özel sektörü kapsar mı?
Hayır. Bu madde yalnızca kamu kurum ve kuruluşlarını kapsar. Özel sektör için engelli istihdam yükümlülüğü 4857 sayılı İş Kanunu ile düzenlenmiştir.
Engelli kadrosuna atandıktan sonra görev değişikliği yapılabilir mi?
Evet. Ancak görev değişiklikleri, kişinin sağlık durumu, hizmet süresi ve kurumun ihtiyaçları doğrultusunda yapılabilir. Bu tür değişikliklerde kişinin mağdur edilmemesi esastır.
Sonuç: 53 2 C Maddesi ile Kamuda Eşitlik Adımı
53 2 C maddesi, Türkiye’de engelli bireylerin kamuda istihdam edilmesi yönünde atılmış en önemli adımlardan biridir. Bu madde yalnızca bir istihdam politikası değil, aynı zamanda bir toplumsal sorumluluk ürünüdür. Engelli bireylerin üretkenliğini artırmayı hedefleyen bu sistem, sosyal devlet ilkesinin bir tezahürü olarak dikkat çeker. Kamu kurumlarının bu maddeye uygun hareket etmesi ve engelli bireylerin istihdamını artırması, yalnızca yasal bir yükümlülük değil, aynı zamanda etik bir sorumluluktur.
Bu nedenle 53 2 C maddesinin bilinmesi, sadece engelli bireyler için değil; kamu yöneticileri, insan kaynakları departmanları ve toplumun tüm kesimleri için önem arz etmektedir. Bu farkındalık sayesinde daha kapsayıcı, adil ve üretken bir kamu yapısı inşa etmek mümkündür.
Türk hukuk sisteminde bazı maddeler, özellikle kamu görevlilerini ilgilendiren düzenlemeleri içermesi açısından oldukça dikkat çekicidir. Bu maddelerden biri de 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 53. maddesinin 2. fıkrası C bendidir. Sıklıkla “53 2 C maddesi” olarak anılan bu hüküm, engelli bireylerin kamu kurum ve kuruluşlarında istihdamına ilişkin özel düzenlemeleri içermektedir. Sosyal devlet ilkesi çerçevesinde şekillenen bu düzenleme, yalnızca bir hukuki metin olmanın ötesinde, toplumsal eşitliğin sağlanması ve dezavantajlı grupların kamuda yer bulması açısından kritik bir rol oynamaktadır.
53 2 C Maddesi Nedir?
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 53. maddesi, engelli bireylerin kamu sektöründe istihdamını düzenler. Maddenin 2. fıkrasının C bendi ise doğrudan atama hakkını tanımlar. Bu hükme göre;
[C] "Kuraya tabi olarak atanacak engelliler ile sınava tabi olarak atanacak engellilerden öğrenim durumları itibarıyla atanabilecekleri kadrolar için yeterli sayıda kontenjan ayrılır."[/C]
Bu hükümdeki temel amaç, engelli bireylerin devlet kadrolarında belirli oranlarda istihdam edilmesini sağlamaktır. Burada geçen "kuraya tabi" ve "sınava tabi" ayrımı, ilköğretim mezunu engelliler için kura sistemi; ortaöğretim, ön lisans ve lisans mezunları içinse merkezi sınav sistemi olan EKPSS (Engelli Kamu Personeli Seçme Sınavı) üzerinden atamaları ifade eder.
53 2 C Maddesi Kapsamında Kimler Yararlanabilir?
Bu düzenlemeden yararlanabilecek bireyler belirli koşulları taşımalıdır:
- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,
- En az %40 ve üzeri engel oranına sahip olmak,
- Sağlık Kurulu raporuyla bu engel oranını belgelemek,
- Öğrenim durumuna göre EKPSS’ye katılmak ya da kura başvurusu yapmak.
Bu kriterleri taşıyan bireyler, kamuya ait kurum ve kuruluşlarda kontenjan açıldığı sürece atama hakkına sahiptir.
53 2 C Maddesinin Amaç ve Önemi
Bu maddenin temel amacı, sosyal adaleti sağlamak ve engelli bireylerin toplumsal yaşamda daha aktif bir şekilde yer almasını temin etmektir. Engelli bireylerin istihdamı, yalnızca bireysel refahlarını artırmakla kalmaz, aynı zamanda toplumun üretken birer parçası olmalarını sağlar.
Bu maddenin hukukî zeminindeki en güçlü dayanaklardan biri, Anayasa’nın 10. ve 50. maddeleridir. Anayasa'nın 10. maddesi, herkesin kanun önünde eşit olduğunu ve devletin, engellilerin haklarını koruyucu tedbirleri alacağını belirtir. 50. madde ise çalışma hakkını güvence altına alır ve engelliler için özel çalışma şartlarının oluşturulmasına imkân tanır.
53 2 C Maddesi Uygulamada Nasıl İşler?
Engelli bireyler EKPSS’ye girdikten sonra puanlarına göre tercih yaparlar. Atamalar ise bu tercihler ve mevcut kontenjanlar doğrultusunda gerçekleştirilir. Atamalarda, kurumların engelli personel çalıştırma yükümlülüğü göz önünde bulundurulur. Kamu kurumları, istihdam ettikleri personel sayısının en az %3'ü oranında engelli personel çalıştırmak zorundadır.
Kuraya tabi olanlar için ise ÖSYM tarafından belirlenen tarihlerde noter huzurunda kura çekimi yapılır. Bu sistem, özellikle yazılı sınava katılamayacak durumda olan bireyler için adil bir atama yöntemidir.
Benzer Sorular ve Cevaplar
53 2 C maddesi kimleri kapsar?
Bu madde, en az %40 engelli raporu olan ve kamu kurumlarında çalışmak isteyen bireyleri kapsar. İlköğretim mezunları kura sisteminden; diğerleri ise EKPSS ile değerlendirilir.
EKPSS puanı kaç yıl geçerlidir?
EKPSS puanı genellikle sınav tarihinden itibaren 4 yıl geçerlidir. Ancak bu süre boyunca adaylar, ilan edilen atamalara başvuru yapabilir.
Engelli memur alımında yaş sınırı var mı?
657 sayılı Kanun kapsamında genel yaş sınırı 18-65 arasındadır. Ancak bazı kadrolar özel yaş sınırı koyabilir.
Kura sistemi nedir?
Kura sistemi, özellikle ilköğretim mezunu engelli bireylerin kamuya atamalarında kullanılır. Noter huzurunda çekilen kurayla atamalar gerçekleştirilir.
Kamu kurumları engelli kontenjanı açmak zorunda mı?
Evet. 4857 sayılı İş Kanunu ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na göre kamu kurumları çalışanlarının en az %3’ü oranında engelli personel istihdam etmek zorundadır.
Engelli memur nasıl atanır?
Öncelikle EKPSS’ye girilir. Sonrasında ÖSYM tarafından ilan edilen tercih kılavuzunda yer alan kadrolar arasından seçim yapılır. Kuraya tabi olanlar ise noter huzurunda kura çekimiyle belirlenir.
53 2 C maddesi özel sektörü kapsar mı?
Hayır. Bu madde yalnızca kamu kurum ve kuruluşlarını kapsar. Özel sektör için engelli istihdam yükümlülüğü 4857 sayılı İş Kanunu ile düzenlenmiştir.
Engelli kadrosuna atandıktan sonra görev değişikliği yapılabilir mi?
Evet. Ancak görev değişiklikleri, kişinin sağlık durumu, hizmet süresi ve kurumun ihtiyaçları doğrultusunda yapılabilir. Bu tür değişikliklerde kişinin mağdur edilmemesi esastır.
Sonuç: 53 2 C Maddesi ile Kamuda Eşitlik Adımı
53 2 C maddesi, Türkiye’de engelli bireylerin kamuda istihdam edilmesi yönünde atılmış en önemli adımlardan biridir. Bu madde yalnızca bir istihdam politikası değil, aynı zamanda bir toplumsal sorumluluk ürünüdür. Engelli bireylerin üretkenliğini artırmayı hedefleyen bu sistem, sosyal devlet ilkesinin bir tezahürü olarak dikkat çeker. Kamu kurumlarının bu maddeye uygun hareket etmesi ve engelli bireylerin istihdamını artırması, yalnızca yasal bir yükümlülük değil, aynı zamanda etik bir sorumluluktur.
Bu nedenle 53 2 C maddesinin bilinmesi, sadece engelli bireyler için değil; kamu yöneticileri, insan kaynakları departmanları ve toplumun tüm kesimleri için önem arz etmektedir. Bu farkındalık sayesinde daha kapsayıcı, adil ve üretken bir kamu yapısı inşa etmek mümkündür.